Unesco

 

Boven op de terp kleurt ‘De Misthoorn’ zacht oranje. De opkomende zon zet de bakstenen van het vierkante gebouwtje in  een perzikkleurig licht en tekent vierkante ruitjes af, binnen op de stenen vloer. Een lange rij houten havenpalen, met fris geschilderde witte koppen, leidt naar, tja…naar wat, naar waar?

Vroeger, toen had ‘De Misthoorn’ een compressor, die bij mist met veel kabaal perslucht liet ontsnappen naar een hoorn boven op het dak. Om schepen te waarschuwen voor de nabije kust.

Vroeger, toen dansten de eilanders een dansje op de smalle, houten planken tussen de havenpalen.

 Maar vroeger is voorbij en ‘De Misthoorn’ is leeg, op wat toeristische informatiepanelen na. En wordt er nog gedanst? Een  keer per jaar misschien, als de nakomelingen hun reünie houden in een van de dorpen waarheen de vroegere eilandbewoners zijn uitgewaaierd.

Havenhoofden omarmen een kleine waterplas, twee lantaarns houden er de wacht. De zon piept door het witte wolkendek en laat de mist over het polderlandschap verdwijnen, een grote schuur van schokbeton wordt langzaam zichtbaar.

 Vroeger, toen beukten hier de golven van de Zuiderzee tegen het eiland. En loodsten de havenlichten de schepen naar de haven van Oud-Emmeloord: “Kom maar, hier is het veilig.”

 Maar vroeger is voorbij en de zee is drooggelegd.   Nieuw land kwam ervoor in de plaats, schepen maakten plaats voor tractoren. De uitgegraven waterpoel, de nieuwe afmeerpalen en ijsbrekers geven de toeristen een impressie van hoe het hier ooit was.

Op hoge, ijzeren poten staat de vuurtoren in het gras. Met het hoofd in de wolken lijkt het wel,  maar de blik van het lichtbaken is gedoofd.

Vroeger, toen moest de vuurstoker er ’s nachts bij storm wel drie keer uit, om olie op het open vuur van het havenlicht te gooien, zodat de schepen niet te pletter voeren op de kust. 

Maar vroeger is voorbij, het eiland werd land en het symbool van de Zuiderzeegeschiedenis  werd afgebroken. Maar kijk, er staat weer een nieuwe. De geschiedenis van het eiland is weer zichtbaar.

Kijk maar, het is niet wat het lijkt. Niet de zee, maar een waterplas in een ondergelopen akkers weerspiegelt de houten Schokker huisjes.

Vroeger woonden er wel 650 mensen op het eiland. Rooms-katholiek én protestant, streng gescheiden. Vissers, schippers en boeren probeerden er het hoofd boven water te houden.

Maar vroeger is voorbij, koning Willen III liet de laatste bewoners van het eiland halen. En Schokland werd het allereerste Nederlandse monument op de werelderfgoedlijst van Unesco.