Mensen op doorvoer schreven een groot deel van de geschiedenis van dit stadseiland. Vluchtelingen, immigranten, nieuwkomers, vertrekkers, gelukszoekers, afscheidnemers, toekomstdromers, fantasten, schipbreukelingen, verschoppelingen, illegalen, emigranten en landverhuizers, allemaal lieten ze een verhaal achter.
Migranten uit heel Europa trokken tussen 1873 en 1934 naar Antwerpen voor de overtocht met een van de schepen van Red Star Line, die aanmeerden in de Rijnkaai. Omdat de rederij de terugreis moest betalen voor op Ellis Island afgewezen emigranten werd er streng gecontroleerd op de immigratiewet ( ‘geen idioten, kreupelen, besmettelijk zieken, misdadigers en zwangere vrouwen’). In het gebouw links op de foto (nu het Red Star Line-museum) werden de medische controles uitgevoerd. Op naar het veelbeloofde land of anders achterblijven in het afvoerputje van het rijke Antwerpen.
’t Eilandje heette vroeger Nieuwstad. Het ligt tussen de Schelde, de Kattendijk en drie grote dokken. Als alle bruggen en sluizen openstaan, is het nog steeds een eiland.
Het eiland spelt zijn eigen gedicht. En dan bedoel ik niet het Kaaiengedicht, geschreven door Antwerpenaren, dat als een stromend schrijflint door de stad gaat. Er is een nieuwe gedicht, dat zichzelf schrijft. Al lopend, maak je een tocht langs onaffe stedelijkheid. De tijdelijkheid die volop in beweging is. Dat is het heden dat je als bezoeker geen toerist maakt, maar een ontdekker van geschilderde beelden. De beelden komen onvoorbereid op je pad, je kent ze uit geen enkele reisgids, en de rauwheid in aanbouw zal maar even blijven. Je rijgt de vele straatkunstwerken aan elkaar. Het Antwerpse Eilandje van nu staat haaks op dat van het verleden.
Het eiland zelf verkeert ook in transit gedurende de eeuwen. Het stadsdeel begon in de 16e eeuw als geniaal ingepolderd havendeel binnen de stadsmuren, Het groeide uit tot florissante haven tot aan het begin van de 20e eeuw, bewoog zich vanaf de jaren 1960 richting verlating en verval, en ontluikte in de 21e eeuw tot nieuwe bloei.
